Skubała-Tokarska Zofia (1919–1987), historyk, redaktor wydawnictw naukowych. Ur. 7 XI w Dortmundzie, była córką Mikołaja Skubały, krawca, i Małgorzaty z domu Schroll.
Od r. 1921 S. wraz z rodzicami i czworgiem rodzeństwa mieszkała w Bydgoszczy, gdzie w r. 1938 ukończyła gimnazjum, w l. szk. była czynna w harcerstwie. W r. 1938 podjęła pracę jako sekretarka w Pomorskiej Fabryce Maszyn. Po wybuchu wojny w r. 1939 od listopada t. r. mieszkała w Warszawie, gdzie zrazu pracowała jako pielęgniarka w Szpitalu św. Jana Bożego, a od kwietnia 1940 w bursie młodzieżowej Sekcji Wysiedlonych przy Radzie Głównej Opiekuńczej, początkowo jako księgowa, następnie jako wychowawczyni. Zarazem od r. 1940 była członkiem Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej. Uczestniczyła w powstaniu warszawskim 1944 r., a po jego upadku została wywieziona do obozu Kahla w Turyngii. Tam pracowała w wojskowej fabryce samolotów odrzutowych. Uczestniczyła w obozowej konspiracji polegającej na sabotowaniu wykonywanej pracy.
Do kraju wróciła S. w sierpniu 1945. W Bydgoszczy ukończyła liceum i zdała maturę w maju 1946, a następnie studiowała na Uniw. Tor. prawo, które ukończyła w r. 1950 z dyplomem magistra. Wyjechała niebawem do Warszawy i od października 1950 miała posadę w Radzie Notarialnej. Od marca 1951 była zatrudniona w biurze organizacyjnym I Kongresu Nauki Polskiej jako zastępca kierownika wydz. wydawnictw, a od stycznia 1952 w prezydium Komisji Organizacyjnej PAN. W l. 1953–5 S. pracowała w dziale wydawnictw Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, a od lipca 1955 do czerwca 1958 jako sekretarz naukowy w Komitecie Historii Nauki przy Prezydium PAN. Równocześnie podjęła pracę w Zakładzie Historii Nauki PAN (przekształconym następnie w Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki). W l. 1951–6 należała do Ligi Kobiet, a od r. 1952 do Związku Nauczycielstwa Polskiego.
S. zajmowała się historią nauki polskiej w 1. poł. XX w. Wraz ze swym późniejszym mężem Zbigniewem Tokarskim ogłosiła popularne opracowanie o polskich uniwersytetach w języku angielskim, niemieckim, francuskim i rosyjskim (W. 1959), które następnie ukazało się po polsku pt. Uniwersytety w Polsce. Rys historyczny (W. 1972). W r. 1966 obroniła na Wydz. Pedagogiki Uniw. Warsz. rozprawę doktorską Społeczna rola Wolnej Wszechnicy Polskiej, (Wr. 1967). Publikowała w „Kwartalniku Historii Nauki i Techniki”, „Nauce Polskiej”, „Życiu Szkoły Wyższej” i ,,Archives Internationales d’Histoire des Sciences”, pełniła funkcję sekretarza redakcji Monografii Dziejów Nauki i Techniki oraz Studiów i Materiałów z Dziejów Nauki Polskiej. W r. 1965 współorganizowała XI Międzynarodowy Kongres Historii Nauki w Warszawie. Od poł. l. sześćdziesiątych brała udział w przygotowaniu wielkiej syntezy „Historia nauki polskiej” (W. 1970–86), pełniąc funkcję sekretarza naukowego tomów I, II, III, VI, VII, IX oraz redaktora tomu IV (cz. 1, 2, 3) i tomu V (cz. 1). Praca S-y-T-iej Organizacja nauki w Polsce została zamieszczona w „Zarysie nauk przyrodniczych” (red. K. Maślankiewicz, W. 1983).
S.-T. była przez wiele lat sekretarzem Polskiej Grupy Narodowej (potem Polskiego Komitetu Narodowego) Międzynarodowej Unii Historii i Filozofii Nauki. W r. 1971 została wyróżniona srebrnym medalem im. A. Koyrégo przez Międzynarodową Akademię Historii Nauki. W r. 1980 wstąpiła do «Solidarności». Zmarła podczas urlopu w Zawoi 3 VI 1987, w szpitalu w Suchej Beskidzkiej, pochowana została w Bydgoszczy 9 VI 1987. Była odznaczona m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Z małżeństwa zawartego w r. 1962 ze Zbigniewem Tokarskim S.-T. dzieci nie miała.
Bibliografia historii polskiej za lata 1956–1957, Wr. 1960; toż za l. 1958–73, Wr. 1960–75; toż za l. 1977–8, Wr. 1980–81; toż za l. 1981, 1983, 1987, 1988, 1989, 1992, Wr. 1984, 1986, 1991, 1991, 1992, Kr. 1994; – Baranowski K., Oddział Wolnej Wszechnicy Polskiej w Łodzi 1928–1939, Ł. 1977; Stemler F., Reimahg 1944–1945, „Biul. Głównej Kom. Badania Zbrodni Hitlerowskich w Pol.” [T.] 18: 1968 s. 28, 30, 34; Suchodolski B., Zofia Skubała–Tokarska (1919–1987), „Kwart. Hist. Nauki i Techn.” R. 32: 1987 nr 3–4 s. 777–8 (fot.); Zonik Z., W szponach przymusu, W. 1984 s. 71, 73, 115, 121; – „Tyg. Powsz.” 1988 nr 2; „Życie Warszawy” 1987 nr 134, 136, 152; – IH Nauki PAN w W.: Dokumenty dotyczące S-y-T-iej; – Mater. Red. PSB: Życiorys S-y-T-iej oprac. przez Zbigniewa Tokarskiego z W.
Ryszard Terlecki